به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت شهادت حضرت صدیقه طاهره(س)، یادداشتی را با عنوان «سخنی کوتاه در مقام محدّثه‌بودن حضرت زهرا(س)» منتشر کرد.

متن یادداشت به این شرح است؛

قال الإمام الصادق(ع) : «إِنَّمَا سُمِّیتْ فَاطِمَةُ مُحَدَّثَةً لِأَنَّ الْمَلَائِکَةَ کَانَتْ تَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ فَتُنَادِیهَا»

تجلیل از حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) فقط به عنوان این نیست که این وجود مبارک، دختر گرامی پیامبر اکرم(ص) بوده است، ولو همین عنوان، خود به تنهایی یک مقام بسیار بالایی است؛ بلکه آن حضرت دارای فضائل بسیار والایی بودند که اگر ساعت‌ها انسان بگوید و صدها کتاب ها بنویسد، باز هم قطره‌ای از آن را نمی‌تواند بیان کند.

* اسماء حضرت زهرا(س) نزد خداوند

امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند: «لِفَاطِمَةَ تِسْعَةُ أَسْمَاءَ عِنْدَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ»، یعنی خدای تبارک و تعالی، نُه اسم برای فاطمه قرار داده است؛ که این مطلب، کاشف از ابعاد گسترده این وجود شریف است که خدای تبارک و تعالی چنین عناوینی را برای او قرار داده است. این اسماء عبارتند از: فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه و زهرا.

* مقام محدّثه‌بودن

مرحوم امام خمینی قدس سره هنگامی که ایام فاطمیه فرا می‌رسید و راجع به حضرت صدیقه طاهره (س) صحبت می‌فرمودند، نسبت به محدثه بودن آن حضرت تأکید زیادی داشته و می‌فرمودند که عظمت فاطمه زهرا(س) در همین است که بعد از فقدان پیامبر اکرم(ص)، جبرئیل به امر خدا نازل می‌شد و با آن حضرت سخن می‌گفت.

محدّثه‌بودن مسأله بسیار مهمی است. اولاً محدَّث کیست؟ محدَّث کسی است که طراز و در عِدل رسول و نبی قرار بگیرد؛ یعنی رسول، نبی و محدَّث هر سه در این امر مشترکند که ملائکه بر ایشان نازل می‌شود.

بریر عجلی از امام صادق(ع) فرق بین رسول و نبی و محدَّث را سؤال کرد. حضرت فرمود: «الرَّسُولُ الَّذِی تَأْتِیهِ الْمَلَائِکَةُ وَ یعَاینُهُمْ وَ تُبْلِغُهُ عَنِ اللهِ تَعَالَی» رسول کسی است که در حال بیداری جبرئیل پیام خدا را برای او می‌آورد، «وَ النَّبِی الَّذِی یرَی فِی مَنَامِه»، نبی ملائکه را در خواب می‌بیند؛ اما آنچه او در خواب می‌بیند مثل این است که در بیداری دیده یعنی رتبه‌اش یک مرتبه پائین‌تر است، «وَ الْمُحَدَّثُ الَّذِی یسْمَعُ الْکَلَامَ کَلَامَ الْمَلَائِکَةِ وَ ینْقَرُ فِی أُذُنَیهِ وَ ینْکَتُ فِی قَلْبِه»، محدَّث آن است که کلام ملائکه را می‌شنود و آن کلام به قلب او القاء می‌شود. پس محدَّث از حیث سخن گفتن ملائکه، عِدل رسول و نبی است.

باز امام صادق(ع) فرمود: «إِنَّمَا سُمِّیتْ فَاطِمَةُ مُحَدَّثَةً لِأَنَّ الْمَلَائِکَةَ کَانَتْ تَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ فَتُنَادِیهَا»؛ فاطمه محدّثه نامیده شد و چون ملائکه از آسمان بر او فرود آمده و سخن می‌گفتند.

* حقیقت مصحف فاطمه(س)

در بعضی از روایات آمده است که حضرت به امیرالمؤمنین می‌فرمودند صداهایی می‌شنوم و مطالبی به من گفته می‌شود. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند هرگاه چنین شد من را خبر کن و آنچه می‌شنوی بگو تا من بنویسم. در نتیجه آنچه نوشته شد، مصحف فاطمه(س) نام گرفته که البته با مصحف امیرالمؤمنین علی(ع) فرق دارد.

در مصحف فاطمه(س) بحث احکام و حلال و حرام الهی وجود ندارد؛ بلکه ملائکه آنچه که بنا هست بر ذریه حضرت و امّت تا قیامت واقع شود به حضرت زهرا(س) رسانده‌اند.

* بانوی بانوان عالم

منتهی ابتدا به صورت ندا بوده «فَتُنَادِیهَا کَمَا تُنَادِی مَرْیمَ بِنْتَ عِمْرَانَ فَتَقُولُ یا فَاطِمَةُ إِنَّ اللهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلی‌ نِساءِ الْعالَمِینَ یا فَاطِمَةُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِین»، همان آیه مربوط به حضرت مریم(س) را برای حضرت زهرا(س) خوانده و می‌گفتند خدا تو را اختیار نموده و تطهیر کرده و بر همه زنان عالم ترجیح داده است. پس به درگاه پروردگارت سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع کن. «فَتُحَدِّثُهُمْ وَ یحَدِّثُونَهَا»، این گفت وگو دو طرفه هم بوده؛ یعنی هم فاطمه با آنها صحبت می‌کرده و هم آنها با حضرت سخن می‌گفتند.

«فَقَالَتْ لَهُمْ ذَاتَ لَیلَةٍ أَ لَیسَتِ الْمُفَضَّلَةُ عَلَی نِسَاءِ الْعَالَمِینَ مَرْیمَ بِنْتَ عِمْرَانَ»؛ یک شب حضرت به ملائکه فرمود: مگر مریم افضل زن‌های عالم نیست؟ آنها در جواب گفتند: «إنَّ مَرْیمَ کَانَتْ سَیدَةَ نِسَاءِ عَالَمِهَا»، مریم سیّدۀ بانوان عصر خودش است: «وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَکِ سَیدَةَ نِسَاءِ عَالَمِکِ وَ عَالَمِهَا وَ سَیدَةَ نِسَاءِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ»، اما حساب شما جداست. شما سیده زنان عصر خود، زمان مریم و عالَم اولین و آخرین هستی.

آری، محدَّث بودن مقامی بسیار بالا است. ما با تجلیل از فاطمه زهرا(س) می‌گوییم یک چنین شخصیتی با چنان مقامی، چرا چنین بلاها و مصائبی بر سر او آمده است!؟ آیا سزاوار است شیعه همه مقام‌ها و مصائب را کنار بگذارد و فقط بگوید رسول خدا دختری به نام زهرا(س) داشت!

* جوهره اصلی دیانت و شیعه‌بودن

حضرت فاطمه(س) جوهره اصلی دیانت و شیعه بودن ماست. همه ما باید در تمام سال مخصوصاً در این ایام، سعی کنیم معرفت‌مان نسبت به حضرت زهرا (س) بیشتر شود. اگر ما از شناخت حضرت زهرا (س) و عزاداری بر آن حضرت فاصله داشته باشیم، خسارت بسیار بزرگ و جبران ناشدنی است.

سعی کنیم در ایام فاطمیه و شهادت جانسوز آن حضرت، از آن وجود مقدس استمداد کنیم تا بتوانیم حضرتش را بیشتر بشناسیم و سپس به مردم بشناسانیم که حیات طیبه و سعادت ابدی، مرهون این شناخت و معرفت است.

۳۱۳/۱۷